فهرست
فهرست
وَ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْجَهْمِ قَالَ:
قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ علیه السلام إِنَّ عِنْدَنَا قَوْماً لَهُمْ مَحَبَّةٌ وَ لَيْسَتْ لَهُمْ تِلْكَ الْعَزِيمَةُ يَقُولُونَ بِهَذَا الْقَوْلِ فَقَالَ لَيْسَ أُولَئِكَ مِمَّنْ عَاتَبَ اللَّهُ إِنَّمَا قَالَ اللَّهُ فَاعْتَبِرُوا يا أُولِي الْأَبْصارِ.
[راوی می گوید:] به امام کاظم یا رضا گفتم: نزد ما گروهی هستند که محبت دارند ولی آن عزم راسخ را ندارند و به همین قدر دم می زنند. امام پاسخ داد: اینان از آنانی نیستند که خداوند سرزنش نموده است. خداوند فرمود: پس عبرت بگیرید ای صاحبان بینش.
عنه بدین معناست که در روایت قبلی ذکر شد و چون اولین راوی در روایت قبلی محمد ابن یحیی بود در اینجا هم بدین صورت است.
علامه مجلسی در مرآة العقول این احتمال را داده است که منظور هم امام رضا و هم امام کاظم علیهما السلام باشد چرا که حسن بن جهم از هر دو نقل روایت کرده است.
مقصود از عزیمت آن است که این شیعیان، محب اهل بیت هستند اما آنچنان در استدلالات و دلایل قوی نبوده و نمی توانند همیشه و همه جا آنچه مورد رضایت شماست را انتخاب نمایند و یا قدرت جهاد و تلاش فراوان در عمل به تشیع و تبلیغ آن را ندارند.
قبل از این عبارت، آیه شریفه درصدد توبیخ قبیله بنی نضیر است که کفر ورزیدند و عصیان نمودند و با عهد شکنی با اسلام دشمنی ورزیدند و سپس خداوند با این عبارت به مؤمنان امر می فرماید که از این تواریخ و حکایت عبرت بگیرید که نقض پیمان نکنید و به امام و رسولتان توجه نمایید.
یعنی این افراد گرچه مانند گروهی از خواص شیعیان در مذهب و دین خود قوی نیستند، اما آنچنان نیز مورد عتاب خداوند نیستند و مورد مذمت پروردگار نیستند چرا که به توان خود به مذهب پایبند هستند.
این روایت را می توان به روایت اول ارتباط داد که کیفر و پاداش خداوند به اندازه و قدرت عقل انسان هاست.
شاید ارتباط این روایت به این باب عقل و جهل اولا این باشد که نبودن این عزیمة حاکی از پایین تر بودن رتبه عقل ایشان از دیگران است چرا که همانطور که در روایت دوم بیان شد حسنات و خوبی ها به اندازه عقل به انسان روی می آورد و ثانیا این باشد که همانطور که بیان شد خداوند انسان ها را به اندازه عقولشان عتاب کرده و کیفر و پاداش می دهد.