در روایات و اسناد کهن دینی، روز بیست و پنجم ماه ذیالقعده به نام روز دحو الارض معرفی شده [۱] و گفته شده در چنین روزی اولین خشکیهای زمین که به طور کامل زیر آب بود در محل کعبه نمایان شد. در آداب اسلامی این روز بسیار پرفضیلت دانسته شده و دعا و عبادات خاصی برای آن بیان شده است. همچنین این روز طبق اسناد دینی و روایی، روز ولادت حضرت ابراهیم (علیهالسلام) و حضرت عیسی (علیهالسلام) [۲] و مستقر شدن کشتی حضرت نوح بر کوه جودی [۳] است.
دحْو الارض، اصطلاحی قرآنی و حدیثی است. منظور از دحو الارض بیرون آمدن خشکیهای گسترده زمین از زیر آب است. بنا بر برخی روایات و منابع کهن اسلامی، زمین در ابتدا زیر آب بوده است و تمام زمین را آب تشکیل داده بوده است و سپس خشکیها از آب سر برآوردهاند. روز بیرون آمدن خشکیها [یا روز آغاز آن] روز دحو الارض نامیده شده است. بنا بر برخی احادیث و کتابهای تاریخی، نخستین جایی که از زمین سر برآورد، مکه یا کعبه بوده است. [۴] دحو به معنای گسترش دادن و آمادهکردن، [۵] و «دحو الارض» به معنای گسترش دادن زمین و آمادهکردن آن برای زندگی انسان [۶] است.
[۱] من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۱و۲۴۲
[۲] من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۸۹
[۳] مصباح المتهجد، ج۲، ص۸۲۰
[۴] من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۲۴۱
[۵] معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۳۳۳
[۶] بحار الأنوار، ج۵۴، ص۲۱