راهنمای کامل قواعد نگارش همزه در زبان عربی

سلام،

همزه یکی از حروفی است که در زبان عربی مورداستفاده قرار گرفته اما در زبان فارسی استفاده نمی‌شود.

همزه روش‌های مختلف نوشتاری دارد و در مواضع مختلف به‌صورت های مختلفی نوشته می‌شود. در این آموزش ادبیات عرب به روش نوشتاری همزه می‌پردازم.

همزه در غالب موارد به کرسی یا همان پایه نیاز دارد.

انواع کرسی همزه

کرسی همزه به چهار شکل است:

الف: همانند أَمَرَ

یاء: همانند بِئْر

واو: همانند سؤال

گاهی نیز بدون کرسی نوشته می‌شود: مانند سُوء

روش نگارش همزه

نگارش همزه تابع قواعدی است که در ادامه می‌آید:

همزه ابتدائی

پایه همزه در ابتدای کلام دائماً به‌صورت الف نوشته می‌شود، البته اگر همزه، همزه قطع باشد همزه (ء) روی الف یا زیر آن نوشته می‌شود، و اگر همزه وصل باشد الف بدون همزه می‌آید؛ همزه وصل در این‌چنین مواضع همانند اِضرِب نوشته می‌شود و همزه قطع همانند أَنصُرُ نوشته می‌شود.

همزه میانی

شیوه کتابت همزه میانی، به وضعیت حرکت همزه و حرف قبل آن بستگی دارد:

اگر از بین همزه و حرف قبلی تنها یکی متحرک باشد و دیگری ساکن باشد، همزه روی کرسی متناسب با حرکت همزه و یا حرف قبلی نوشته می‌شود؛ همانند یَسأَلُ، سَائِل، مَسؤول و یا یَأمُرُ، یُؤمَرُ، یَأس.

اگر هر دو متحرک باشند، بین حرکت همزه و حرف ماقبل آن، مقایسه انجام می‌دهیم، سپس کرسی همزه را بر اساس حرکت اقوی انتخاب می‌کنیم.

ترتیب حرکات به حسب قوت در بحث کتابت همزه:

اول: کسره: قوی‌ترین حرکت و کرسی متناسب با آن ئـ است.

دوم: ضمه: در مرتبه دوم قرار دارد و کرسی متناسب با آن أإ است.

سوم: کسره: در مرتبه سوم قرار دارد و کرسی متناسب با آن ؤ است.

همانند:

سُئِلَ، مُؤَنَّث، یَخطَأُ

همزه پایانی

همزه در انتهای کلمه:

اگر ماقبل آن ساکن باشد، بدون کرسی نوشته می‌شود؛ مانند: جُزْء و شَیْء.

اگر ماقبلش متحرک باشد، متناسب با حرکت ماقبل خود نوشته می‌شود؛ مانند: مَبدَأ، قَارِئ و تَهَیُّؤ.

نکته: در موارد متعددی، کتابت کلمات قرآنی تابع قوانین رسم‌الخط عربی نبوده و به شکل خاص و منحصر به کتابت قرآنی نوشته شده است؛ مانند: یَسئَلُکُم و فَسْئَلْ.

امیدوارم که این پست برای شما مفید بوده باشد، در انتهای همین صفحه منتظر نظرات شما هستم.